Dzisiejsza data:

KRAKÓW W III RZECZPOSPOLITEJ

Od roku 1989 - 2000

Zmiany, które zapoczątkował w Polsce rok 1989, zaczęły w Krakowie szybko przynosić konkretne rezultaty. Minione 11 lat umykają jeszcze ocenom historyków, którym drogę do przyszłej pracy torują publicyści i dziennikarze. Niewątpliwie przełomowe znaczenie dla funkcjonowania Krakowa w nowej rzeczywistości ma ustawa o samorządzie terytorialnym z dnia 8 III 1990 roku. Określiła ona, że do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. W oparciu o reformę administracyjną miasta z 1990, Kraków został podzielony na 18 dzielnic, zarządzanych przez wybierane przez mieszkańców, rady dzielnic. Najwyższym ciałem ustawodawczym gminy miejskiej jest rada miasta. Począwszy od przemian 1989 Kraków ma za sobą 11 lat działań odrodzonego samorządu. W pierwszej kadencji rady miasta (1990-1994), urząd prezydenta miasta pełnili kolejno Jerzy Rościszewski, Jacek Woźniakowski, Jan Bachmiński i Józef Lasota. W drugiej kadencji (1994-1998) prezydentem był Józef Lasota. Rada trzeciej kadencji, rozpoczętej w październiku 1998 wybrała na stanowisko prezydenta prof. AGH Andrzeja Gołasia. Obok władz samorządowych, Kraków jest także siedzibą władz wojewódzkich (od reformy administracyjnej państwa z 1998 Województwo Małopolskie). Urząd wojewody pełnili kolejno: Tadeusz Piekarz, Jacek Majchrowski i Ryszard Masłowski (obecnie). Mijająca dekada to także czas żywiołowego rozwoju infrastruktury miasta, które szybko zmienia swe oblicze i estetykę. Szczególnie widoczny jest rozwój wewnętrznej sieci handlowej. Na koniec 1994 99% sklepów znajdowało się w rękach prywatnych. W mieście działało 26 997 firm handlowych, które zatrudniały blisko 73 tys. osób. Nieco wolniej do nowej, rynkowej rzeczywistości gospodarczej, dostosowywały się instytucje budżetowe oraz usługi. W dziedzinie kultury najpoważniejszym przedsięwzięciem jest, przygotowywany na rok 2000, festiwal "KRAKÓW 2000", w którym to roku Kraków, wraz z innymi dziewięcioma miastami europejskimi, będzie dzierżył zaszczytny tytuł Stolicy Kulturalnej Europy. W mieście działa obecnie 12 wyższych uczelni, 14 samodzielnych instytutów naukowych i rozwojowo-badawczych, 8 teatrów, 24 instytucje muzyczne, 10 zespołów jazzowych, 5 zespołów baletowych, 9 zespołów folklorystycznych, 23 gminne ośrodki kultury, 26 muzeów, 6 rozgłośni radiowych i 5 stacji telewizyjnych. Stale wzrasta ilość turystów odwiedzających miasto. W 1996 Kraków odwiedziło 3,7 mln. osób, dzięki którym do kasy miasta oraz kieszeni kupców hotelarzy itp., wpłynęło 165 mln. USD. Do najpoważniejszych bolączek Krakowa należy niewątpliwie komunikacja i układ drożny. Niedokończona obwodnica i brak szybkich, nowoczesnych arterii przelotowych to największe wyzwanie dla władz samorządowych i wojewódzkich. Niemałych inwestycji wymaga też budownictwo mieszkaniowe, sieć reformowanych szkół i służba zdrowia. Poważnym problemem jest także brak sal widowiskowo-sportowych, oraz stadionów, które odpowiadają potrzebom blisko milionowego miasta. Kraków dzisiaj to 327 km2, 740 tyś. mieszkańców, którzy stanowią 1,9% ludności całej Polski. Kraków dzisiaj to miasto zakorzenione w swej historii i otwarte na przyszłość. Jaka ona będzie wykaże historia.


Fot. 112. Wieżowiec przy Rondzie Kotlarskim, siedziba Banku Przemysłowo - Handlowego w Krakowie.