1841 II 20 - Austriackie oddziały wojskowe opuściły Kraków. Odwach i inne posterunki obsadziła milicja Wolnego Miasta Krakowa.
1841 III 2 - Ksiądz Jan Schindler został prezesem Senatu Rządzącego.
1841 VI 25 – 26 - Spłonęła dawna bursa Jerozolimska.
1841 VIII 7 - "Gazeta Krakowska" doniosła o bankructwie opery niemieckiej w Krakowie.
1841 IX 9 - Został zatwierdzony plan przebudowy budynku teatralnego przy placu Szczepańskim. Projekt przebudowy opracowali Karol Kremer oraz Tomasz Majewski.
1842 IV 8 - Diecezja krakowska została przekształcona na kielecko – krakowską. Administrator diecezji krakowskiej ks. Ludwik Łętowski został mianowany biskupem sufraganem diecezji kielecko – krakowskiej.
1842 V 19 - Do Krakowa przybył poeta Cyprian Kamil Norwid, przebywał tu do połowy czerwca.
1842 VI 6 - "Gazeta Krakowska" doniosła, że w drukarni Stanisława Cieszkowskiego kończy się druk Poezji Anny Libery (Krakowianki).
1842 XII 30 - Senat oddał Chełchowskiemu odnowiony teatr przy placu Szczepańskim, poddając go kontroli powołanej specjalnie w tym celu Dyrekcji Teatralnej.
1842
- Rozebrano zabytkową Bursę Prawników zwaną także Długosza przy ul. Grodzkiej.
- Władze Wolnego Miasta Krakowa zakupiły od spadkobierców Jacka Kluszewskiego budynek teatru przy pl. Szczepańskim.
- Według przeprowadzonego spisu ludności, Kraków liczył 40 891 mieszkańców.
1843 I 1 - Został otwarty nowo urządzony budynek teatru przy pl. Szczepańskim, pod dyrekcją Tomasza Chełchowskiego.
1843 III 26 - Liszt koncertował w Sali Knotza.
1843 III 27 - Liszt koncertował w Sali Knotza.
1843 III 29 - W Sali Knotza odbył się trzeci koncert Franciszka Liszta, dochód z niego przeznaczony był dla Towarzystwa Dobroczynności.
1843 V 26 - Zostało uchwalone nowe prawo o cechach rzemieślniczych, które rozdzielało zakres produkcji poszczególnych organizacji cechowych.
1843 V 31 - Nastąpiło zerwanie stosunków handlowych pomiędzy Wolnym Miastem Krakowem a Królestwem Polskim.
1843 VI 19 - Senat Rządzący zatwierdził statut żydowskiego „Stowarzyszenia religijno - cywilizacyjnego”, którego współzałożycielem był Abraham Gumplowicz.
1843 VII 10 - Podczas prac remontowych z wyższej wieży kościoła Mariackiego zdjęto gałkę, chorągiewkę oraz koronę.
1843 IX 18 - Senat Rządzący wydał zbiór przepisów prawnych regulujących funkcjonowanie teatru.
1843 XI 1 - Dyrektorem teatru został Hilary Meciszewski, znany działacz polityczny, dziennikarz.
1843
- Nastąpiło wznowienie działalności organizacji konspiracyjnych w Krakowie. Uwolniony z więzienia Ludwik Gorzkowski wszedł w skład lokalnego Komitetu Rewolucyjnego, współpracującego z Centralizacją Poznańską Towarzystwa Demokratycznego Polskiego.
- Józef Kremer filozof, historyk sztuki, opublikował „Listy z Krakowa ”. W ogłoszonej pracy przedstawił swoje poglądy na zagadnienia estetyki.
1844 II 24 - Senat Rządzący podpisał umowę z przedsiębiorstwami pruskimi na budowę kolei łączącej Kraków z Mysłowicami.
1844 II 28 - Rozpoczęto sprzedaż akcji nowo powstałego „Towarzystwa drogi żelaznej krakowsko - górnośląskiej ”.
1844 IV 1 - Zaczęło ukazywać się pismo „Dwutygodnik Literacki ”
1844 V 4 - Wolne Miasto Kraków podpisało umowę handlową z Cesarstwem Austriackim.
1844 V 20 - Dyrektor teatru (Hilary Meciszewski) urządził na Bielanach majówkę dla aktorów.
1844 VI 3 - Rozpoczął obrady ostatni Sejm Rzeczypospolitej Krakowskiej.
1844 VII 5 - Rozpoczęto wyburzanie muru ciągnącego się od kościoła św. Andrzeja do kościoła św. Marcina.
1844 VII 22 – 26 - Kolejny wylew Wisły, porównywalny z wielkimi powodziami w 1813 i 1839.
1844 VIII - W drukarni Józefa Czecha została wydana część I i II przewodnika po Krakowie „Pamiątka z Krakowa. Opis tego miasta i jego okolic”, autorstwa Józefa Mączyńskiego.
1844 X 3 - Senat Rządzący utworzył Kasę Oszczędności.
1844 X 11 - Miała miejsce uroczystość położenia kamienia węgielnego pod budowanym dworcem kolei żelaznej.
1844 XI 27 - Po zreorganizowaniu przez Hilarego Meciszewskiego opery krakowskiej zainaugurowano jej działalność wystawieniem Córki pułku Donizettiego.
1844
- Bractwo Miłosierdzia przyjęło nazwę Arcybractwo Miłosierdzia i Banku Pobożnego.
- Rozpoczęto prace przy budowie mostu Podgórskiego, według projektu inż. Kutschery. Drewniano - kamienny most łączący Kazimierz z Podgórzem, ukończono w 1850 roku.
- Malarz Wojciech Korneli Stattler otrzymał złoty medal na wystawie paryskiej za obraz Machabeusze.
1845 III 15 - Ukazał się ostatni numer „Dwutygodnika Literackiego”.
1845 IV 11 - Wystawiono operetkę Mireckiego do tekstu Aleksandra Fredry pt. Nocleg w Apeninach.
1845 VII 20 – 26 - Kolejna powódź nawiedziła Kraków, zerwana była komunikacja z Podgórzem.
1845 VIII - Dyrektorem teatru został Józef Mączyński.
1845 X 11 - Car Rosji Mikołaj I Romanow odwiedził Kraków podczas podróży do Wiednia i Rzymu.
1845 XI 10 - Zostało utworzone Towarzystwo Rolnicze w Krakowie.
1846 I 4 - Przez Kraków wracał car Mikołaj I Romanow.
1846 I - Odbyła się w Krakowie narada kierownictwa przyszłego powstania narodowego. W obradach uczestniczyli między innymi desygnowany na przywódcę powstania Ludwik Mierosławski oraz Karol Libelt, Ludwik Gorzkowski, Jan Tyssowski, Wiktor Hetman. Podczas spotkania zatwierdzono plan działania, utworzono Rząd Narodowy, ustalono termin wybuchu powstania na noc z 21 na 22 lutego.
1846 II 15 - Rezydent Liehmann donosił w liście do Wiednia, że wrzenie przybiera na sile z godziny na godzinę, a wybuch rewolucji skierowanej nie tylko przeciw rządowi, ale także przeciw bogatym i arystokratom, jest tylko kwestią czasu.
1846 II 18 - Do Krakowa wkroczyły wojska austriackie pod wodzą generała Ludwika Collina.
1846 II 20 - Rozpoczęły się walki uliczne w Krakowie. Oddziały austriackie stłumiły rozruchy w mieście.
1846 II 21 - Odbyło się ostatnie posiedzenie Senatu Rządzącego Wolnego Miasta Krakowa.
1846 II 22
- Gen. Collin wieczorem wycofał się z wojskiem austriackim z Krakowa na Podgórze. Razem z nim wyjechali między innymi rezydenci mocarstw opiekuńczych, prezes Senatu Rządzącego ks. Jan Schindler, dyrektor policji Franciszek Kroebl.
- Ujawnił się Rząd Narodowy Rzeczypospolitej Polskiej, w składzie Ludwik Gorzkowski, Aleksander Grzegorzewski, Jan Tyssowski. Sekretarzem Rządu został Karol Rogawski. Rząd ogłosił płomienny manifest Do Narodu Polskiego.
- Zawiązał się Komitet Bezpieczeństwa na czele z Józefem Wodzickim.
1846 II 23 - Rząd Narodowy wydał „Ustawę rewolucyjną”.
1846 II 24
- Jan Tyssowski ogłosił się dyktatorem powstania, powołał Radę Ministrów, której prezesem został Ludwik Gorzkowski.
- Do Krakowa przybył z Galicji Edward Dembowski, który objął stanowisko sekretarza dyktatora Tyssowskiego.
- Wczesnym rankiem generał Collin opuścił z wojskiem Podgórze, kierując się na Wadowice, co pozwoliło powstańcom zająć opuszczone miasto i formalnie ogłosić jego przyłączenie do Krakowa.
1846 II 25 - Profesor Michał Wiszniewski przy pomocy oddziału zbrojnego dokonał zamachu stanu, aresztował dyktatora Tyssowskiego. Wiszniewski ogłosił się „Naczelnikiem Narodu Polskiego”. Zdecydowana interwencja Edwarda Dembowskiego przywróciła do władzy Tyssowskiego.
1846 II 26 - Ukazał się pierwszy numer "Dziennika Rządowego Rzeczypospolitej Polskiej".
1846 II 27 - Edward Dembowski zorganizował procesję religijno - patriotyczną na Podgórze, której celem było pozyskanie mieszkańców wsi polskiej dla powstania oraz odciągniecie ich od wspierania Austriaków. W Podgórzu procesja natknęła się na przednią straż wojsk generała Collina, w strzelaninie zginął Dembowski.
1846 II 28 - Odbyło się przedstawienie Krakowiaków i Górali Wojciecha Bogusławskiego, na którym był obecny Jan Tyssowski.
1846 III 1
- Przegląd sił powstańczych na Rynku.
- Gen. Collin, który ponownie stanął w Podgórzu, zażądał poddania Krakowa w ciągu 48 godzin. Józef Wodzicki z ramienia konserwatywnego Komitetu Bezpieczeństwa podjął się rokowań w sprawie poddania Krakowa.
- Odbył się ostatni spektakl teatralny w Wolnym Mieście.
1846 III 2 - Dyktator Tyssowski złożył władzę.
1846 III 3
- Tyssowski opuścił Kraków wraz z siłą zbroją około 1 500 ludzi, udając się na zachód, w kierunku granicy pruskiej. W Krakowie znalazły się wojska rosyjskie.
- Do Krakowa o godz. 14 wkroczyli Rosjanie, a o godz. 16 weszły wojska austriackie.
1846 III 4 - Tyssowski wraz z grupą wojsk powstańczych przekracza granicę pruską i składa broń.
1846 III 7 - Do Krakowa wkroczyły wojska pruskie. Austriacki generał Heinrich Castiglione został mianowany komendantem garnizonu krakowskiego, złożonego z wojsk trzech mocarstw.
1846 III 9 - Utworzono Tymczasową Radę Administracyjną Miasta Krakowa, na jej czele stał Heinrich Castiglione.
1846 IV 7 - Wprowadzono godzinę policyjną (od godziny 21).
1846 IV 22 - W Krakowie zawiązana został przez Konferencję Rezydentów nowa rada administracyjna, z której usunięto Wiktora Kopffa, a w jej skład weszli byli senatorowie Księżarski, Hoszowski i Majewski.
1846 VII 13 – 14 - Z okręgu krakowskiego wycofały się wojska rosyjskie i pruskie, jednocześnie odwołano rezydentów.
1846 XI 6 - Został zawarty w Wiedniu między mocarstwami układ rozbiorczy, na mocy którego, anulowano postanowienia „Traktatu dodatkowego” z 3 maja 1815, Wolne Miasto Kraków wcielono do monarchii habsburskiej.
1846 XI 8 - Rozpoczęła występy opera krakowska, wkrótce wznowiono też przedstawienia komediowe i dramatyczne.
1846 XI 11 - Cesarz Ferdynand I podpisał „ Akt objęcia Wolnego Miasta Krakowa z okolicą”.
1846 XI 16 - Oficjalna uroczystość przejęcia Krakowa przez Austriaków.
1847 I 19 - Na obszarze dawnego Wolnego Miasta Krakowa zaczęły obowiązywać austriackie przepisy celne.
1847 II 6 - Profesor Ludwik Bierkowski pierwszy w Krakowie zastosował narkozę z użyciem eteru siarkowego podczas operacji.
1847 V 12 - Garnizon austriacki oraz urzędnicy cesarscy uczestniczyli w mszy polowej odprawionej na Błoniach za duszę zmarłego arcyksięcia Karola, zwycięzcy nad Napoleonem w bitwie pod Aspern (1609).
1847 VIII 13 - Zostało wydane postanowienie cesarskie w sprawie zmian organizacyjnych na Uniwersytecie Krakowskim. Ponowna germanizacja uczelni.
1847 VIII 21 - Ksiądz Jan Schindler został mianowany kuratorem Uniwersytetu.
1847 IX 9 – 10 - W Krakowie zatrzymał się słynny pisarz francuski Honoriusz Balzac.
1847 X 13 - Otwarto linię kolejową łączącą Kraków z Mysłowicami na Górnym Śląsku.
1847 X 17 - Wielu krakowian wyjechało specjalnym pociągiem spacerowym na wycieczkę do Krzeszowic.
1847 XI 4 - Został zastrzelony na Plantach Ignacy Zajączkowski sędzia śledczy, znienawidzony przez ogół społeczeństwa za zwalczanie polskiej konspiracji patriotycznej.
1847 XI 21 - Zostało wydane postanowienie cesarskie o wprowadzeniu sądownictwa doraźnego w Krakowie.
1847 XII 2 - W Krakowie wprowadzono sądownictwo doraźne jako konsekwencję zamachu na Ignacego Zajączkowskiego.
1847
- Gwałtowny wzrost cen artykułów rolnych oraz spożywczych.
- Powstało Towarzystwo Rolniczo-Gospodarcze w Krakowie.
1848 I 1 - Rozpoczął działalność cesarski urząd cyrkularny w Krakowie. Starostą został baron Wilhelm Krieg.
1848 I 15 - Nastąpiło przekazanie wzgórza wawelskiego na koszary dla wojska austriackiego.
1848 III 16 - Do Krakowa dotarły wiadomości o wydarzeniach rewolucyjnych w Europie, zwanych Wiosną Ludów.
1848 III 17
- Doszły do Krakowa wieści o przewrocie w Wiedniu i upadku kanclerza Klemensa Metternicha oraz o ogłoszeniu przez cesarza Ferdynanda Habsburga ustępstw liberalnych.
- Demonstracje mieszkańców Krakowa, domagających się uwolnienia więźniów politycznych, demokratyzacji życia.
- Uwolnienie więźniów politycznych w Krakowie.
1848 III 21 - Zaczęła ukazywać się gazeta „Jutrzenka” o charakterze liberalno – demokratycznym (pierwsza gazeta po zniesieniu cenzury).
1848 III 25 - Do Krakowa przybył pierwszy transport polskich więźniów politycznych (około 150 osób), uwolnionych na podstawie przepisów o amnestii cesarskiej.
1848 III 29 - Został utworzony Komitet Obywatelski w Krakowie, na czele z Józefem Krzyżanowskim.
1848 III 31 - Ogłoszono statut Gwardii Narodowej, jej naczelnikiem został Piotr Moszyński.
1848 IV 5 - W Kolegium Nowodworskiego odbył się wielki wiec z udziałem studentów i ludności Krakowa. Uchwalono aby dotychczasowy Komitet Obywatelski rozszerzyć o nowych członków i ogłosić go Komitetem Narodowym.
1848 IV 6 - Komitet Obywatelski przekształcił się w Komitet Narodowy Krakowski, z siedzibą w Pałacu Pod Krzysztofory w Rynku Głównym 35.
1848 IV 23 - Do Krakowa przybyła grupa emigrantów polskich, manifestacyjnie witana przez mieszkańców Krakowa.
1848 IV 26 - Doszło do walk na ulicach Krakowa pomiędzy żołnierzami austriackimi a gwardzistami polskimi. Austriacy wycofali się na Wawel, skąd przez dwie godziny bombardowali Kraków, wkrótce potem nastąpiła kapitulacja miasta.
1848 IV 29 - Odbył się na cmentarzu Rakowickim manifestacyjny pogrzeb 32 ofiar wydarzeń krakowskich.
1848 VIII 17 - Do Krakowa przybył Wacław Zaleski, nowo mianowany gubernator Galicji i okręgu krakowskiego.
1848 VIII 19 - Gubernator Galicji i okręgu krakowskiego Wacław Zaleski ogłosił powołanie Rady Miejskiej i Rady Administracyjnej dla okręgu krakowskiego, na jej czele stanął Piotr Michałowski.
1848 IX 3 - W teatrze wystawiono fragmenty III części Dziadów Adama Mickiewicza.
1848 X 2 - Odbyły się wybory do Rady Miejskiej w Krakowie.
1848 X 7 - Nastąpiło zatwierdzenie Rady Miejskiej w Krakowie, jej prezesem został Józef Krzyżanowski mianowany przez gubernatora Zaleskiego.
1848 X 15 - Kraków uzyskał połączenie z Warszawą - linię warszawsko - wiedeńską doprowadzono do stacji węzłowej Szczakowa, leżącej przy kolei krakowsko - górnośląskiej.
1848 XI 3 - Zaczął ukazywać się konserwatywny dziennik „Czas”.
1848 XI 29 - Dekretem Ministerstwa Oświaty wprowadzono język polski do wszystkich szkół galicyjskich, wyższych i niższych.
1848 XII 21 - Rabin Ber Meisels wybrany został na deputowanego miasta Krakowa na sejm w Kromieryżu.
1849 I 9 - Pierwsze przypadki epidemii cholery w Krakowie, występującej najsilniej na Kazimierzu. W lecie i jesieni epidemia przybrała wielkie rozmiary: od 12 czerwca do 31 października zarejestrowano 944 przypadki choroby, w tym 441 śmiertelnych.
1849 I 10 - Został wprowadzony stan wojenny na terenie Galicji i okręgu krakowskiego, w Krakowie ogłoszony 15 stycznia.
1849 I 13 - Przestał się ukazywać dziennik "Jutrzenka".
1849 I 15 - Gubernator Galicji, ciszący się sympatią Wacław Zaleski, został usunięty ze stanowiska.
1849 IV 19 - Prezesem Rady Miejskiej, po śmierci Józefa Krzyżanowskiego został Ignacy Paprocki.
1849 V – VI - Przez Kraków przeszły oddziały wojsk rosyjskich, udające się na pomoc Austrii w walce z Węgrami.
1849 VI 14 - W Krakowie zatrzymał się car Rosji Mikołaj I Romanow i w obecności feldmarszałka Iwana Paskiewicza (dowódcy armii interwencyjnej na Węgrzech) dokonał przeglądu wojsk na krakowskich Błoniach.
1849 VII 6 - Powstało w Krakowie starostwo grodzkie, na czele którego stanął Franciszek Kroebl.
1849 VII 9 - Rozpoczęło się wznoszenie fortów pod kopcem Krakusa na Krzemionkach.
1849 VIII 18 - Nadeszła do Krakowa wiadomość o kapitulacji armii węgierskiej.
1849 XI 15 - Komisja Gubernialna nakazała kupcom żydowskim opuszczenie Stradomia.
1849
- W związku z wojną o niepodległość Węgier wielu studentów Uniwersytetu Krakowskiego wstąpiło w szeregi armii węgierskiej.
1850 I 21 - Pruscy akcjonariusze kolei krakowsko - górnośląskiej na zebraniu w Krakowie podjęli decyzję o sprzedaniu kolei rządowi austriackiemu.
1850 II 11 - Towarzystwo Naukowe Krakowskie powołało komitet zorganizowania Muzeum Starożytności, zwanego także Archeologicznym.
1850 II - Komisarz ministerialny Józef Reiner dokonał wizytacji wydziału prawa UJ. Zaproponował upodobnienie programu wykładów do uniwersytetów austriackich i wprowadzenie języka niemieckiego.
1850 IV 12 - Zapadła decyzja cesarska o budowie fortyfikacji wokół Krakowa po obu stronach Wisły.
1850 V 4 – 5 - W Krakowie w hotelu Pod Różą zatrzymał się słynny pisarz francuski Honoriusz Balzac.
1850 VII 18 - Wybuchł wielki pożar Krakowa. Zniszczył budynki przy ul. Krupniczej, Gołębiej, Wiślnej, Franciszkańskiej, Grodzkiej, Brackiej, Stolarskiej, przy Rynku Głównym (linia C-D) oraz przy Małym Rynku.
1850 VII 19 - Zawiązał się społeczny Komitet Pogorzeli z Zofią Potocką i Wincentym Kirchmajerem na czele. W ciągu roku Komitet zebrał sumę około 1 000 000 złr (w tym w samym mieście około 100 000) i był w stanie wypłacić poszkodowanym w pożarze po 18,5% wartości ich mienia.
1850 VII 20 - Wybuchł nowy pożar na Kleparzu. Ogień na szczęście szybko udało się opanować.
1850 VII - Wprowadzono połączenie telegraficzne z Wiedniem.
1850 X 6 - Na Wiśle pojawił się po raz pierwszy statek parowy (pod nazwą "Kraków") kursujący na Bielany. Stałej komunikacji Andrzejowi Zamoyskiemu nie udało się zorganizować.
1850 XI 14 - Ukonstytuowała się Izba Handlowa i Przemysłowa w Krakowie, jej pierwszym prezesem został Wincenty Kirchmayer.
1850 XII 30 - Nastąpiło otwarcie mostu cesarza Franciszka Józefa łączącego Kraków z Podgórzem. Most zwany Podgórskim rozebrano w 1925.