Dzisiejsza data:

Rozwój przemysłu

Największym pożytkiem dla Krakowa było pozyskanie nowych terenów dla industrializacji. Dotychczas miasto nie miało praktycznie szans na znaczący rozwój przemysłu. Próby takie podejmowano już od połowy XIX wieku.


Fot. 103. Dom "Pod Globusem", arch. T. Stryjeński i F. Mączyński, l. 1906 - 1907,
siedziba założonej w 1850 Izby Handlowo - Przemysłowej

W 1850 powstała w Krakowie Izba Handlowo-Przemysłowa, a dwa lata później Ludwik Zieleniewski założył pierwszą nowoczesną fabrykę, która produkowała maszyny rolnicze. Duże nadzieje wiązano też z rozwojem kolei. W 1856 otwarto linię kolejową do Dębicy, w 1884 do Oświęcimia, a niedługo potem do Suchej Beskidzkiej i Żywca. W latach 1887 - 1888 ukończono otaczającą miasto kolej obwodową, przerzucając jednocześnie przez Wisłę most kolejowy (dziś most kołowy – Dębnicki). W 1899 Kraków uzyskuje połączenie z Chabówką. Sieć nowych połączeń była jednak w głównej mierze nastawiona na potrzeby twierdzy i garnizonu, a nie przemysłu.


Fot. 104. Stanisław Tondos, Wiadukt kolejowy przy ul.Lubicz,
wł. Muzeum Historyczne m. Krakowa

Druga poważna fabryka powstaje dopiero w 1877 roku. Była to fabryka tytoniu i cygar (HerBeWo). Rok później na Grzegórzkach powstaje miejska rzeźnia, a w 1883 po raz pierwszy pojawia się elektryczne oświetlenie. W 1884 w mieście założono pierwsze telefony. Miejskie wodociągi oddano do użytku w 1901, a trzy lata później uruchomiono własną elektrownie. Dopiero jednak stworzenie w 1909 tzw. „Wielkiego Krakowa”, popchnęło rozwój przemysłu do przodu. Nowe i liczne zakłady powstają szczególnie w rejonie Krowodrzy (gdzie w 1913 powstaje dworzec towarowy), Płaszowa i Prokocimia oraz Łagiewnik, gdzie masowo powstają cegielnie i inne fabryki materiałów budowlanych, a także mebli.